Met de zon meedraaien
Foto: Ben Blackman, UC Berkely
Jonge zonnebloemen draaien elke dag met de zon mee. In de ochtend ‘kijken’ ze naar het oosten, en tegen de schemering staan ze met hun hoofdjes richting het westen. ’s Nachts draaien ze rustig weer terug. Die beweging vertonen de bloemen dankzij de combinatie van het zonlicht én een interne klok. Die combi versterkt de groei van de zonnebloemen en zorgt ervoor dat ze als volwassen plant richting het oosten kijken, ontdekten Amerikaanse onderzoekers.
De onderzoekers waren benieuwd wat precies de zonnebeweging van de bloemen veroorzaakte. Om daarachter te komen verstoorden ze het proces op verschillende manieren: ze draaien de potten ’s nachts stiekem een halve slag, verhinderden de beweging van de bloemen, en zetten de bloemen binnen met een afwijkend licht-donkerritme. Daaruit bleek dat bloemen die niet mee kunnen draaien, minder hard groeien en een kleiner bladoppervlak hebben.
De bloemen draaien doordat de oostkant van de stengel overdag snel groeit en ’s nachts traag; voor de westkant van de stengel is dat andersom. Dat ontdekten de onderzoekers door stipjes op de stengel te tekenen en de groei met een camera te volgen: zo zagen ze dat de stengel aan de ene kant sneller groeide dan aan de andere. Een interne klok bleek verantwoordelijk voor dat draaien, in combinatie met de zon zelf.
Volwassen bloemen draaien niet meer, maar staan steevast met hun hoofd naar het oosten. Dat bleek te komen doordat de bloemen in de ochtend gevoeliger zijn voor licht en dan harder groeien, richting het oosten dus. Die oostelijke richting is niet toevallig: op het oosten blijken de bloemen sneller op te warmen dan op het westen en daarmee meer bestuivers aan te trekken. Zo draagt de stand van de zonnebloemen bij aan de reproductie.
door Maartje Kouwen