Hygiëneproefjes

Ze zijn overal om ons heen: onzichtbare micro-organismen. Op je telefoon, laptop, de deurklink en zelfs op je eigen handen. De meeste van deze organismes zijn onschuldig, maar sommige kunnen je flink ziek maken. En juist omdat je ze niet met het blote oog kunt zien, kun je niet zomaar weten of iets schoon of vies is. Bovendien kan, nu het griep seizoen weer flink bezig is, een beetje extra aandacht geven aan hygiëne geen kwaad.

Handen wassen

Regelmatig je handen wassen helpt goed tegen ziekteverspreiding, maar naast vaak moet je dat natuurlijk ook grondig doen. Het RIVM geeft daar een stappenplan voor met daarbij een handige infographic. Naast water en zeep kun je ook desinfectiegel gebruiken, maar dat wordt alleen aangeraden voor situaties waarin je geen handenwasgelegenheid in de buurt hebt. Het is natuurlijk interessant om te testen of je zelf verschil kunt zien in de werkzaamheid tussen de twee ontsmettingsmethodes.

Aan de hand van twee experimenten kun je micro-organismes zichtbaar maken: de een voor het ontdekken van schimmels en de ander om bacteriën waarneembaar te maken.

Schimmels

Iedereen heeft wel eens een sneetje beschimmeld brood gezien. En hoewel dat vast niet de bedoeling was, kun je boterhammen heel goed gebruiken om in de klas bewust schimmels zichtbaar te maken. Met dit eerste experiment test je verschillende oppervlakken op schimmels met boterhammen als voedingsbodem. Klik hier om het werkblad te downloaden.

Bacteriën

Agarplaten worden in de (micro)biologie veel gebruikt om bacterieculturen op te laten groeien. Naast in het lab kun je deze ook in de klas gebruiken, ze zijn namelijk makkelijker om mee te werken dan je misschien zou denken. Volg in dit tweede experiment gewoon het recept voor de agarplaten en ga met een vochtig wattenstaafje langs de oppervlakken die je wilt testen, smeer het vervolgens uit over de platen en zet ze ondersteboven op een warme plek. Ga hier naar het werkblad voor dit proefje.

Tijdsindicatie: per proef een uur voor inzetten, experimenten lopen van een paar dagen tot 1 week.

Leerdoelen:

• Ontdekken dat je bacteriën en schimmels niet met het blote oog kunt zien en hoe je ze zichtbaar maakt
• Leren waarom hygiëne belangrijk is
• Onderzoeksopzet met (positieve en negatieve) controle en testbehandeling

door
Marieke Duinhouwer