Bouw je eigen bijenhotel

De honingbij (Apis mellifera) is ’s werelds meest bekende bijensoort en wordt vaak als synoniem gebruikt voor ‘de bij’. Maar er bestaan nog veel meer soorten bijen die belangrijk zijn voor het bestuiven van planten en ook daarmee gaat het slecht. In Nederland zijn er wel driehonderdvijftig soorten bijen, variërend van groot en harig tot klein en zwart.

Veel van deze bijensoorten zijn niet sociaal, wat betekent dat ze niet samen in grote groepen leven zoals de honingbij dat doet. Deze solitaire bijen leggen hun eitjes, samen met wat voedsel, in uitgeholde gangetjes. Een ei groeit uit tot een volwassen bij, die pas na de winter voor het eerst naar buiten komt.

Een belangrijke oorzaak van de achteruitgang van bijen, is een tekort aan leefgebied; er zijn steeds minder broedplaatsen waar bijen zich voort kunnen planten. In onze tuin laten we holletjes bijvoorbeeld zelden een heel jaar met rust en zijn er dus weinig plekken waar solitaire bijen hun eitjes kunnen leggen. Door een bijenhotel te maken kun jij deze bestuivers aan een broedplaats helpen.

Zelf maken
Er zijn tegenwoordig veel kant-en-klare bijenhotels te koop. Helaas worden deze vaak niet goed gemaakt en blijven ze onbewoond, wat erg teleurstellend kan zijn. Het is dan ook veel leuker om je eigen bijenhotel te bouwen. Hiervoor moet je het volgende doen:

- Neem één of meerdere blokken hout die met de draad van het hout mee tenminste 20 centimeter diep zijn. Gebruik harde houtsoorten als eiken of kastanje. Met een combinatie van meerdere houtsoorten vergroot je de kans op hotelbezoekers.
- Gebruik een boor om gaatjes in het hout te maken met verschillende diameters tussen 1,5 en 12 millimeter, met de meeste gaatjes tussen 3 en 8 millimeter. Boor met de draad van het hout mee, om scheuren in het hout te voorkomen. Zorg ervoor dat de gangetjes horizontaal lopen of naar binnen toe iets omhoog, maar niet omlaag. De gaten moeten ongeveer 2 centimeter van elkaar zitten.
- Gebruik de volle lengte van de boor. Wanneer de gaten te ondiep zijn, laten insecten ze links liggen. De gaten mogen niet doorgeboord worden, de achterkant moet altijd gesloten blijven.
- Gebruik schuurpapier om de boorgaten goed glad te maken. Bijen houden niet van uitsteeksels.
- Je kunt ook holle stengels van bijvoorbeeld riet, bamboe, of gedroogde brandnetel toevoegen. Zorg ervoor dat de achterkant van deze stengels goed zijn afgesloten.
- Als je meerdere houtblokken en stengels hebt gebruikt kun je deze aan elkaar bevestigen met touw of ijzerdraad. Zorg ervoor dat de onderdelen niet los kunnen raken. Op deze manier kun je een megahotel bouwen, hoe groter hoe beter.
- Maak bovenop het hotel een dakje zodat er niet teveel water in de gaatjes stroomt. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld dakpannen. Het dak mag ook niet te groot worden, want er moet nog wel zonlicht op het hotel vallen.

Locatie van het hotel
Hang of plaats het hotel 1 tot 3 meter boven de grond, naar het zuiden toe gericht, zodat het voor een groot deel van de dag in de zon staat. Laat het minstens een jaar hangen om de bijen de tijd te geven om uit te komen. Het hotel moet stabiel bevestigd zijn en mag ook in de wind niet bungelen.

Meer informatie
Bekijk hier een filmpje van Schooltv over solitaire bijen en hier een filmpje over het belang van bijen. Lees hier extra informatie over het bouwen van een bijenhotel. 

door
Collin Molenaar