Kievit jaar lang in het spotlicht
Foto: Kievit, Vanellus vanellus, door: Andreas Trepte
In de verkiezing van de Nationale Vogel heeft de kievit het moeten afleggen tegen de grutto of weidekoning. Als doekje voor het bloeden mag de kievit zich een jaar lang Vogel van het Jaar noemen. De bepluimde graslandbewoners die met hun eileg de lentebode bij uitstek zijn, zijn hiervoor uitgekozen door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland.
De kievit krijgt de aandacht om een niet zo leuke reden: het gaat niet zo goed met deze soort. De weidevogel is nog wel een algemene soort in weidegebieden, maar sinds halverwege de jaren negentig neemt het aantal kieviten snel af. Vooral kuikens en jonge kieviten hebben het zwaar: het voedselaanbod is afgenomen door verdroging en melkveehouders maaien het gras steeds vaker en vroeger. De laatste jaren krimpt de broedpopulatie kieviten met bijna 5 procent en is daarmee sinds 1990 ongeveer gehalveerd. Sovon en Vogelbescherming zijn bang dat de kievit de grutto en scholekster achterna gaat. Ze roepen vrijwilligers op mee te helpen aan het onderzoek naar jonge kieviten in de hoop het tij te keren. Het gaat vooral om onderzoek naar de effectiviteit van beschermingsmaatregelen en telprojecten naar de uitkomst van eieren.
De kievit is een weidevogel die in heel Europa voorkomt. In Nederland broeden volgens de laatste schatting tussen de 160.000 en 240.000 paren, de meeste in de provincies Friesland en Noord-Brabant. De kievit is niet de enige Soort van het Jaar; hij moet de aandacht nu al delen met de pruikzwam, die is uitverkoren tot Paddenstoel van het jaar 2016. Van het Zoogdier, Reptiel, Amfibie of Vis, Insect en Plant van het Jaar volgt de bekendmaking meestal in de loop van januari. Mocht iemand zich niet kunnen vinden in de kievit als jaarvogel, dan kan die zijn of haar geluk zoeken in Vlaanderen: daar is na de traditionele verkiezing de heggemus als Vogel van het Jaar uit de bus gekomen. Internationaal worden geen Soorten van het Jaar vastgesteld, maar de Verenigde Naties heeft 2016 wel uitgeroepen tot Jaar van de Peulvruchten. Een echt snertjaar dus.
Sovon-website Jaar van de Kievit
Bericht in Bionieuws over de IJdele vaandrager
Nature Today-bericht over de Pruikzwam als Paddenstoel van het Jaar
Heggemus, Vogel van het Jaar in Vlaanderen
VN-website Jaar van de Peulvruchten
De Nationale Tuinvogeltelling van de Vogelbescherming is aankomend weekend: 16 en 17 januari
door Gert van Maanen