Zet de bloemetjes buiten.. op het schoolplein!
Een zee van tegels en weinig groen: helaas zien veel schoolpleinen er grotendeels zo uit. Al gauw wordt gedacht dat een groen schoolplein duur is, veel werk en onderhoud zal kosten of dat er simpelweg te weinig ruimte voor is, maar niets is minder waar! Een groen en soortenrijk schoolplein is juist meer klimaatbestendig, dus duurzamer in onderhoud, hoeft zeker niet groot te zijn en biedt ook heel veel andere voordelen zoals bijvoorbeeld leerlingen aanzetten tot meer bewegen en creatief spelen. En dat geeft dan weer voordelen in de klas want het concentratie- en leervermogen van kinderen verbetert!
Kijkgroen
Een eerste stap zetten kan eigenlijk heel simpel, goedkoop en leuk zijn. Zo hoef je maar een paar tegels eruit te wippen en creëer je in een handomdraai ruimte voor het planten van wat kruiptijm. Deze winterharde soort trekt veel insecten aan, prikkelt de zintuigen van leerlingen, koop je al voor €2,50 per plant en dient vooral niet alleen als ‘kijkgroen’. Hiermee wordt bedoeld dat het geen perkje is dat alleen mooi is om naar te kijken maar dat het ook planten zijn die meegenomen kunnen worden in spelen en leren. Zo vindt kruiptijm het helemaal niet erg als er af en toe wat spelende kinderen overheen rennen.
Spaanse bomen
Hieronder vind je een samenvatting van alle handige tips en projecten die al bestaan om de kleine of grote stappen te zetten naar een kindvriendelijker schoolplein met meer biodiversiteit. Maar eerst even over biodiversiteit, want is het planten van 10 dezelfde bomen, allemaal oorspronkelijk uit Spanje, ook goed voor de biodiversiteit? Eigenlijk niet: meer groen is wel fijn om naar te kijken maar voor insecten, vogels en het leven in de grond zijn die bomen eigenlijk maar saai. Toch wordt er op die manier vaak groen aangeplant en o.a. om deze reden gaat het niet zo goed met de Nederlandse biodiversiteit. Juist inheemse wilde planten, dat wil zeggen plantensoorten die origineel in het gebied in en rondom Nederland voorkomen en qua DNA nog vrij verschillend zijn van hun soortgenoten, kunnen een grote bijdrage leveren. Onze natuur is namelijk aangepast op deze soorten: ze worden herkend door insecten en ze bloeien volgens onze seizoenen. Gemeenteperken, achtertuinen en dus schoolpleinen vormen samen een flink deel van het oppervlakte in Nederland en kunnen zeker het verschil maken in het verbeteren van de biodiversiteit.
Samen aan de slag
Dus je wilt zelf aan de slag gaan? Voordat je gaat beginnen is het belangrijk om enthousiaste leerlingen, leraren en ouders mee te nemen in het proces. Samen nadenken over de wensen, het eventuele ontwerp en ook de uitvoering gezamenlijk doen is niet alleen leuk, maar dit zijn ook leerzame fases die meetellen in het resultaat. Er zijn ook professionele organisaties die jouw school begeleiden in alle stappen (incl. subsidie aanvraag) naar een natuurlijk schoolplein. Welke inheemse wilde planten zijn er eigenlijk allemaal die je zou kunnen planten? En welke zouden goed groeien in de omstandigheden van jouw schoolplein (zand of klei bodem, zon of schaduw)?
Groene ideeën
Fruitdragende struiken en bomen zijn goed voor insecten en vogels maar zijn ook nuttig voor educatie op het gebied van (gezonde) voeding. Bij meer ruimte, tijd en budget kun je ook denken aan een moestuintje of voedselbosje. Verder bieden bomen ook schaduwplekken en dat is fijn nu het door klimaatverandering vaker warm is. Een leefbaarder schoolplein wordt een verlengstuk van de school en kan nu ook een functie als buitenlokaal krijgen.
Tijd en geld
Bij weinig tijd kan het vergroenen van het schoolplein ook als een klassikale activiteit worden gezien en dat hoeft dus echt geen gigantische make-over te zijn. Ook echt niet alle planten hoeven ‘wild’ te zijn, ⅓ is al voldoende en ook bij de meeste tuincentra kun je nu een speciaal hoekje inheemse soorten vinden. Voor de budgetering check je eerst de gemeente voor een eventuele subsidie, zij zijn namelijk ook het belang van biodiversiteit voor klimaatverandering gaan inzien. Daarnaast kun je tips en subsidie krijgen bij Jong Leren Eten, Jantje Beton en IVN Groene Schoolpleinenfonds. Vergeet ook niet om naar je eigen omgeving en op sociale media te communiceren over het belang van een groen schoolplein voor jouw school. In eerdere projecten bij basisscholen is al gebleken dat een deel van de kosten door ondersteuning uit de gemeenschap gedekt kunnen worden!
Samenwerking en succes
In 2019 werd samen met de provincie Noord-Brabant het 100ste groene schoolplein in Brabant geopend. En zo zijn er vele andere succesverhalen. Hieronder kun je goed zien hoe het schoolplein van basisschool de Bolster in Boxmeer is vergroend met onder andere hulp van het IVN en Natuurlijk Schoolplein.
Het begint uiteindelijk allemaal bij de bewustwording en het idee. Daarna kun je met voorzichtige stapjes richting een schoolplein van de toekomst!
door Marieke Duinhouwer