Indringers van de Nederlandse natuur
Heb jij hem al gespot? De Amerikaanse rivierkreeft terroriseert de Nederlandse natuur. Het Hoogheemraadschap van Delfland is er helemaal klaar mee. Dat liet Marcel Belt weten aan het AD: ‘Ze bedreigen het leven in het water, die biodiversiteit, en ook kades en dijken. Daarom zijn we al een paar jaar bezig met een actieve aanpak. Die bestond tot op heden uit onderzoek naar de verspreiding en aantallen. Nu bereiden we de afvangproef voor.’.
Doordat de Amerikaanse rivierkreeft vanuit het buitenland geïmporteerd is, heeft hij hier geen natuurlijke vijanden en kan hij lekker zijn gang gaan. Deze soorten worden ook wel invasieve soorten of exoot genoemd. Het gevaar van invasieve exoten is dat ze snel overheersend worden en de natuur uit balans brengen. De buitenlandse exoten concurreren met de Nederlandse soorten en kunnen de overhand nemen. Ook kunnen ze ziektes bij zich dragen waardoor andere soorten verdreven worden of zelfs uitsterven. Dit kan voor grote problemen in de biodiversiteit zorgen.
Niet alleen dieren kunnen exoten zijn. Er zijn ook een heleboel planten die zich in deze categorie bevinden. Op het eerste gezicht lijken het misschien mooie en onschuldige planten, maar ondertussen wordt er een onzichtbare oorlog gevoerd en nemen deze indringers ons land over. Een voorbeeld hiervan is de Japanse duizendknoop. Deze plant kan wel 3 meter hoog worden met zijn sterke wortels groeit hij overal doorheen. Hij dringt niet alleen de leefomgeving van andere planten binnen, maar de wortels groeien ook dwars door wegen, dijken en zelfs de fundering van huizen heen. Het bestrijden van deze plant is alleen nog niet zo makkelijk als het lijkt en hij zorgt dan ook al jaren voor problemen. Ter verduidelijking heeft nu.nl een leerzame video gemaakt over deze plant en de problemen die hij met zich meebrengt. Handig voor een les over exoten of biodiversiteit.
De Japanse duizendknoop is dus zeker geen plant die je in je tuin wilt hebben! Om te voorkomen dat jij onbewust een exoot in jouw tuin plant, heeft Floron een praktische folder gemaakt. In de ‘tuin er niet in’ folder staan de meest voorkomende invasieve planten soorten die je het beste kunt vermijden. Het handige aan deze folder is dat er ook alternatieven worden aangeraden. Zo weet je meteen welke planten je wel of niet in je tuin wilt planten. Ook in de klas komt deze folder goed van pas. Ga eens op speurtocht en kijk of er exoten in jullie omgeving te vinden zijn. Kijk voor meer invasieve soort eens in de lijsten van het Nederlands Soortenregister. Mocht je de Amerikaanse rivierkreeft, Japanse duizendknoop of een exoot hebben gespot, dan kun je de natuur een handje helpen en deze direct doorgeven via de ‘snApp de exoot’ app.
Slechts een deel van de nieuwe soorten die naar ons land komen, zijn exoten. Soorten die voor 1500 al in ons land waren, worden niet als exoot beschouwd. Denk bijvoorbeeld aan konijnen of fazanten. Ook soorten die door bijvoorbeeld klimaatsveranderingen ons land als geschikt leefgebied zien, zijn geen exoten. Alleen de soorten die door menselijk handelen naar ons land zijn gekomen, zijn exoten. En uitsluitend een soort die een bedreiging vormt voor de bestaande natuur, zoals de Amerikaanse rivierkreeft en de Japanse duizendpoot, is het een invasieve exoot. Wil je weten of een soort een (invasieve) exoot is? Kijk dan eens in deze beslisboom van de Universiteit van Wageningen.
door Shira Bonnink