Wetenschap: Naturalis brengt T. rex tot leven
‘Je kunt fossielen bijna letterlijk weer tot leven brengen’, belooft dino-expert Anne Schulp van het Leidse natuurmuseum Naturalis. Vanaf september 2016 is daar niet alleen het vrijwel complete skelet van de dino Tyrannosaurus rex – kortweg T. rex – te zien, maar kunnen de bezoekers de vleesverslinder ook in een driedimensionale animatie ontmoeten. Dit vertelt Schulp op vrijdag 20 november tijdens de landelijke Natuur, Wetenschap en Techniekconferentie Spanning en Sensatie van Biologie Plus.
De resten van vleesetende dinosauriër zijn in 2014 opgegraven uit aardlagen in de Noord-Amerikaanse staat Montana. De fondsenwerfactie Tientje voor T-rex leverde 5 miljoen euro op en maakte het definitief mogelijk de resten naar Nederland te halen en tentoon te stellen. In Amerika werken momenteel onderzoekers aan een complete reconstructie van het skelet. Intussen maakt Schulp al het voorlopig medisch dossier van de T. rex op. Hiervoor is de schedel onder meer onderzocht in een Duitse CT-scanner waarmee normaal gesproken auto’s, heftrucks en andere grote apparaten worden doorgelicht.
‘Onze T. rex is van het robuuste type en daarom vrijwel zeker een vrouwtje. Het was een dame op leeftijd, die al heel wat ziektes en schermutselingen had doorstaan. Het medisch dossier is heel spannend’, vertelt Schulp. Zo loopt er over de schedel een kras die nog niet volledig was genezen, heeft de dino een gebroken rib en zitten er achter in de kop bijtgaten van een andere T. rex. ‘Het zou kunnen dat er sprake is van een uit de hand gelopen romance’, speculeert Schulp, want van deze dinosauriërs wordt wel verondersteld dat de mannetjes tijdens de paring het vrouwtje vasthouden aan achterkant van de kop. Schulp: ‘Net zoals we dat nu nog zien bij veel parende vogels, de nauwste nog levende verwanten van dinosauriërs.’
Een deel van de schedel is in kleine stukjes gebroken, doordat dit al een tijdje uit de bodem omhoog stak en door weer en wind is weggespoeld. ‘Het is een enorme puzzel, maar we doen ons uiterste best om de schedel zo volledig mogelijk te reconstrueren’, aldus Schulp. ‘We zetten in de museumopstelling de echte schedel op het skelet. Dat wordt een primeur, want andere musea zetten er afgietsels van de schedel op en de echte schedel apart in een vitrine. Ons skelet wordt zo echt mogelijk, je gaat immer niet naar een museum voor een kopie.’
De Leidse T. rex behoort volgens Schulp tot de drie meest complete skeletten ter wereld. ‘De bewaring van de botten is werkelijk subliem, waardoor we er allerlei onderzoek op kunnen loslaten.’ Zo hoopt hij door onderzoek aan tandglazuur en botsamenstelling meer informatie te verkrijgen over het dieet en de lichaamstemperatuur van deze dinosauriërs, die zo’n 65 miljoen jaar geleden zijn uitgestorven. Volgens de laatste inzichten krijgt de reconstructie van de T. rex ook veren. In ieder geval achter de kop, maar de kleur wil Schulp nog niet onthullen. ‘Hij lijkt vooral op een grote boze kip.’
Bionieuws-bericht ‘Leidse T. rex naar de dokter' (31 januari 2015)
Nieuws over de komst van de T. rex naar Leiden
Op station Leiden Centraal staat nu al een replica van de T. rex
Foto: Naturalis
door Gert van Maanen