Succesvolle gast
Eigenlijk is hij te gast in de Nederlandse wateren: de Japanse oester. Tot 1964 kwam in de Noordzee alleen maar de gewone oester voor. Dat is een ronde platte oester, waar lekkerbekken dol op zijn en die veel gekweekt werd. Tot begin 1963 een extreem strenge winter Nederland trof. Veel gewone oesters stierven, en de oesterkweek lag bijna helemaal plat. Dus probeerden kwekers het eens met wat andere soorten van andere plaatsen.
Dat blijkt achteraf geen slim idee geweest: waarschijnlijk is een ziekte meegekomen die later de gewone oester nog verder de das omdeed. Maar de kwekers hadden ook de Japanse oester uitgezet in Nederlandse wateren. Die bleek het fantastisch te doen. Zo groeit hij veel sneller dan de gewone oester. Je kan hem na 3 jaar al opeten, in plaats van na 6 jaar. Ook heeft hij nauwelijks natuurlijke vijanden: zijn schelp is dikker dan die van de gewone oester en vogels krijgen hem daardoor niet open. En hij is niet erg gevoelig voor ziektes. Daardoor is de Japanse oester nu de meest voorkomende én gegeten oester in Nederland.
Maar niet iedereen is even blij met de Japanse gast. De soort groeit namelijk zo goed, dat sommige biologen bang zijn dat hij te veel ruimte en voedsel voor de neus van andere zeedieren wegkaapt. De mossel en kokkel zouden zo gevaar lopen. En als er alleen nog maar Japanse oesters groeien, hebben ook schelpenetende vogels minder te eten. Gelukkig hebben sommige vogels daar al iets op gevonden. Sinds 2007 gebruiken sommige meeuwen en scholeksters een speciale kraaktechniek waarmee ze de dikke schelp toch open krijgen. En net als mensen kunnen vogels van elkaar leren. Misschien genieten in de toekomst dus wel alle vogels boven de Waddenzee en Oosterschelde van een Japans hapje.
Breng je schelp!
Heb jij thuis een oesterschelp liggen, en weet je niet of het een gewone of een Japanse oester is? Of heb je misschien een andere schelp liggen waarvan je meer zou willen weten? Neem hem mee naar de landelijke manifestatie Breng je schelp. Op dertien verschillende locaties in Nederland zijn experts aanwezig die je van alles over je schelp willen vertellen. Meer informatie en zoekkaarten zijn te vinden op de website van de Nederlandse Malacologische Vereniging.
Foto: David Monniaux
door Jeroen Scharroo