Wetenschap: Wereldfaam met achtertuinschimmels

Natuurnieuws
Wetenschap: Wereldfaam met achtertuinschimmels

Foto: Lize Kraan

‘Wereldfaam, een schimmel met je naam’, zo heet het project waarmee het Westerdijk Instituut en Universiteitsmuseum Utrecht mensen dit voorjaar opriepen grondmonsters uit hun eigen achtertuin aan te leveren. Maar liefst driehonderd mensen deden mee aan dit schimmelonderzoek en met succes: in de monsters zijn al veertig nieuwe schimmelsoorten ontdekt en dat aantal loopt mogelijk nog op tot honderdvijftig.

Oorkonde
Schimmelexpert Jan Dijksterhuis van het Westerdijk Intituut is heel enthousiast. ‘Veel mensen realiseren zich niet dat je nieuwe soorten kunt ontdekken in je achtertuin. Het is wel veel werk om uit te zoeken of het een nieuwe schimmelsoort is, maar gelukkig zijn wij daar juist in gespecialiseerd’, aldus Dijksterhuis. Op maandag 28 augustus onthulde hij de namen van zeven nieuwe schimmels en kregen de ontdekkers hiervan een oorkonde waarin de nieuwe naam vermeld staat. De betrokken schimmels zijn hierbij vernoemd naar de voor- of achternaam van de vinders.

Onuitspreekbaar
Zo kreeg de Gelderse scholiere Anne-Sophie den Boer maar liefst twee schimmels naar zich vernoemd, die ze beide in februari verzamelde in haar eigen achtertuin: Talaromyces annesophieae en Phaeoisaria annesophieae. De nieuwe schimmel die door Joost Hilkhuijsen in zijn tuin in Reeuwijk is verzameld, is juist vernoemd naar zijn achternaam: Collariella hilkhuijsenii. Dat zijn moeilijk uitspreekbare namen omdat wetenschappers hiervoor hun eigen regels hanteren: de naam is in het Latijn en bestaat altijd uit twee delen, waarbij de eerste deel aangeeft waaraan de soort verwant is en het tweede deel de soort bepaalt. In zeker zin andersom dus als bij onze voor- en achternamen.

Schimmelverzameling
De nieuwe schimmels worden allemaal opgenomen in de schimmelverzameling van het Westerdijk Instituut, de grootste collectie levende schimmels ter wereld. Instituutsdirecteur Pedro Crous is daar erg blij mee. ‘We zijn altijd op zoek naar nieuwe schimmels om de verzameling uit te breiden. Schimmels zijn veelzijdig en kunnen voor allerlei toepassingen worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan het beschermen van landbouwgewassen, het vinden van nieuwe antibioticasoorten of het lekkerder maken van voedsel.’ Dit jaar is een extra feestelijk jaar voor zijn instituut omdat het is opgericht door de schimmelonderzoeker Johanna Westerdijk die precies honderd jaar geleden de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland werd.

Jeugdjournaal-filmpje over de toekenning van de schimmelnamen:
https://jeugdjournaal.nl/artikel/2190375-nieuwe-schimmels-vernoemd-naar-kinderen.html

Het Klokhuis over de schimmelcollectie van Westerdijk:
https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/3443/Schimmels

 

foto Gert van Maanen door
Gert van Maanen