Onderzoek een ballonraket
In 1969 was Neil Armstrong de eerste mens die een stap op de maan zette. Daarna zijn er velen mensen gevolgd, waaronder onze landgenoot André Kuipers. Deze astronauten zijn met een raket de ruimte ingeschoten, maar hoe werkt een raket eigenlijk? Onderzoek dit met de leerlingen door een ballonraket te maken.
Maak een visdraad aan de ene kant vast aan een stevig voorwerp. Blaas een ballon op en zet een wasknijper op de opening van de ballon. Maak de ballon vast aan een rietje met plakband en steek het nog vrije uiteinde van het visdraad door het rietje. Trek vervolgens de visdraad strak en haal de wasknijper van de ballon. Wat gebeurt er met de ballon, hoe kan dat en wat heeft dat met een raket te maken?
Je kunt met de hogere groepen de onderzoekcyclus met de ballonraket doorlopen. Zorg voor verschillende vormen van ballonnen en span visdraad op verschillende manieren door de klas. De leerlingen bedenken een onderzoeksvraag, bijvoorbeeld hoe een ballonraket zo ver, snel of hoog mogelijk weggeschoten kan worden. Laat ze een mogelijke oplossing bedenken, de proef hierbij bedenken, opzetten en testen. Bespreek na afloop de verschillende onderzoeken klassikaal. Welke oplossingen zijn bedacht? Waarom werkte het ene wel en het andere niet? Wat bedenken de leerlingen nog ter verbetering?
Wil je er een wedstrijd van maken? Hang dan in de klas een maan op aan het plafond en span er verschillende visdraden naartoe. Laat de leerlingen in groepjes werken aan de ballonrakketten. Welk groepje bereikt als eerste de maan?
Groep 5-8 | Doel: De leerling kan een onderzoeksvraag bedenken en testen. De leerling weet dat een kracht een voorwerp sneller kan laten bewegen | Materiaal: visdraad, rietjes, verschillende soorten ballonnen, scharen, wasknijpers en plakband.
Dit lesidee is gefilmd tijdens de workshop Sterren in de klas op de landelijke Natuur, Wetenschap en Techniekconferentie Actie=Reactie (2014). Karin Heesakker van Kleinkracht gaf de workshop. Wil je meer inspiratie over sterren, planeten en de ruimte, dan is het boek sterren in de Klas of de website van Karin Heesakkers iets voor jou.
door Harmjan Lammers