Nederland Schoon

Samen tegen zwerfafval

Lesidee groep 1 t/m 8
Samen tegen zwerfafval

Afgelopen september kwam Generatie Nu uit, een boek over 52 inspirerende jonge vrouwen die - wereldwijd - nú het verschil maken, met grote of kleine acties. De 11-jarige Lilly Platt is de enige Nederlandse activiste die in het boek staat. Lilly voert campagne tegen plastic en organiseert opruimacties.

 

Een korte wandeling bracht Lilly Platt in 2015 aan het denken over de hoeveelheid zwerfafval die ze zag liggen. Het oprapen van 91 stukken zwerfafval in een kwartier tijd, was een begin van iets groters. Met Lilly’s Plastic Pickup ruimt ze sindsdien zwerfvuil op in haar eigen omgeving. Vanaf 2017 kreeg haar actie meer bekendheid die uiteindelijk leidde tot een vermelding in Generatie Nu.

Inmiddels is ze namelijk benoemd als jeugdambassadeur van de Plastic Pollution Coalition en ambassadeur van World Cleanup Day, gaf ze al meerdere speeches op klimaatbijeenkomsten, ontmoette zal tal van beroemdheden en is ze te horen in een podcast van het Scheepvaartmuseum.

Sinds 2018 is Lilly, geïnspireerd door de Zweedse Greta Thunberg, bovendien ook elke vrijdagochtend te vinden voor het gemeentehuis van Zeist. Als klimaatstaker brengt ze de boodschap over: er moet nú iets gebeuren, er is geen planeet B!

 

Interview met Lilly Platt

In een telefoongesprek met Lilly vragen wij haar hoe het op dit moment gaat.

 

Wat ben je op dit moment aan het doen?

“Elke vrijdag staak ik voor het klimaat. Dat doe ik nu al 56 weken. Daarnaast ruim ik overal waar ik kom plastic op en ontmoet ik veel belangrijke mensen die samen met mij aandacht willen vragen voor het klimaat. Dit alles deel ik op social media, zodat zoveel mogelijk mensen het kunnen zien en lezen. (https://twitter.com/lillyspickup)

Vandaag (16 okt) heb ik bijvoorbeeld een ontmoeting gehad met Anand Giridharadas, editor van Time Magazine. Ik gaf hem mijn pakket met een spork gemaakt van bamboe en twee bamboe rietjes.”

 

Vind je het leuk om plastic op te ruimen, of vind je het alleen belangrijk?

“Het opruimen is heel belangrijk, maar omdat ik weet dat ik goed bezig ben als ik het doe, vind ik het ook leuk. En trouwens, als ik het niet doe, wie dan wel? Dus ik moet het doen!”

 

 Wat wil je in de toekomst nog graag bereiken?

“Volgend jaar ga ik naar de middelbare school, dan ga ik gewoon door met wat ik nu al doe. Later wil ik ook tekenaar worden, zodat ik mijn boodschap kan visualiseren in een tekening en zo over kan brengen op andere mensen. Daarnaast wil ik geoloog worden. En ik ben ook gek op draken, dus ik word de eerste drakenspecialist van de wereld!”

 

 Wat kunnen anderen mensen doen?

“Iedereen kan afval opruimen. Daar zijn maar drie stappen voor nodig: 1) zie het afval, 2) Raap het op, 3) gooi het in de prullenbak. Daarnaast laat ik iedereen weten dat de 4 R’s heel belangrijk zijn: Deze vier Engelse woorden met een R zijn heel belangrijk in de strijd tegen afval:  recycle, renew, reuse, maar vooral refuse. Mensen moeten wegwerpplastic gaan weigeren te gebruiken. Dat is de enige manier om het echt minder te maken. Veel mensen weten niet goed hoe lang plastic in de natuur blijft. Het gaat nooit weg! Als micro- en nanoplastic blijft het altijd in de natuur en wordt het opgegeten door plankton en zo komt het uiteindelijk in alle dieren en mensen terecht.”

 

Volgens Lilly is een gebrek aan kennis één van de redenen dat mensen zomaar afval weggooien. Hier kun je in de klas natuurlijk wat aan doen!

 

Lesmateriaal

Op https://www.aandeslagmetafval.nl/ vind je lespakketten en allerlei soorten losse opdrachten voor groep 1 tot en met 8 over zwerfafval en verpakkingsafval. Op de site vind je digitale lesmodules, doe-opdrachten, losse werkbladen, kleurplaten, filmpjes en een afvalquiz. De opdrachten zijn apart gemaakt voor groep 1-3, groep 4-6 en groep 7 en 8. De leerlingen leren onder andere wat de gevolgen van zwerfafval zijn, hoe ze zwerfafval kunnen voorkomen en hoe ze zwerfafval kunnen opruimen. Het lesmateriaal is flexibel opgezet zodat je zelf kunt bepalen hoeveel tijd en aandacht je aan dit onderwerp wilt besteden. Je kunt een hele middag aan de slag met een afvalkoffer, maar er zijn ook werkbladen die leerlingen in een uurtje op hun eigen niveau kunnen doorwerken.

 

Voorbeeld doe-opdracht voor groep 4-5-6

Memoryspel over verpakkingen

In deze doe-opdracht maken de leerlingen hun eigen memoryspel over verpakkingsmateriaal. De leerlingen werken zelfstandig in kleine groepjes, waarbij ze per groepje verschillende sets kaartjes maken voor één afvalsoort (bijvoorbeeld: 5 x 2 kaartjes met daarop soorten plastic verpakkingsmateriaal). Samen met de kaarten van de rest van de klas komt het hele memoryspel tot stand.

 

Nodig

  • Dik papier (al dan niet gekleurd), tekenpapier.
  • Potloden en/of teken-/schrijfmateriaal.
  • Computers en printmogelijkheden.
  • Scharen en lijm.

 

Lesbeschrijving

Introduceer de activiteit met een afbeelding. Laat de leerlingen het thema raden. Vraag vervolgens wat het thema betekent en of ze voorbeelden kunnen noemen van soorten verpakkingsmateriaal (glas, plastic, papier en karton, blik, hout). Schrijf deze voorbeelden op het bord. Dit worden de onderwerpen voor het memoryspel. Vul daar waar nodig de voorbeelden van de leerlingen aan.  

Vertel de leerlingen dat ze hun eigen memoryspel gaan maken. Laat de leerlingen beschrijven hoe het spel werkt en wat je ervoor nodig hebt om het te spelen. Deel de leerlingen in groepjes in en bepaal hoeveel setjes kaarten de verschillende groepjes gaan maken.

Na het maken speel je natuurlijk met de klas het memoryspel.

 

Suggesties voor differentiatie

  • Laat zwakkere leerlingen samenwerken met sterkere of oudere leerlingen
  • Laat sterkere leerlingen meer setjes maken (maximaal 10 setjes per groep)
  • Laat sterkere leerlingen de minder bekende verpakkingssoorten doen, zoals hout en blik.

 

Overige lesinspiratie

Naast bovenstaande site, bieden ook andere websites mogelijkheden om lesmateriaal over afval de klas in te brengen. Andere lespakketten en gastlessen zijn bijvoorbeeld te bestellen via https://www.plasticsoupfoundation.org/psf-junior/

En vergeet ook zeker niet het gesprek aan te gaan met je klas. Volgens onderzoek van de Wageningen University https://edepot.wur.nl/399459 is namelijk gebleken dat ook de dialoog en reflectie onmisbaar zijn in goed lesmateriaal over afval.

 

 

 

foto Martine Kalisvaart door
Martine Kalisvaart